Ο Κύριος, όπως αναφέρει η ευαγγελική περικοπή της Ε´ Κυριακής των Νηστειών βαδίζει προς το μαρτύριο. Από τη άλλη πλευρά οι μαθητές του ονειρεύονται μεγαλεία. Τους προλέγει τον σταυρικό Του θάνατο και εκείνοι, χωρίς να πολυκαταλαβαίνουν την τραγικότητα της προφητείας, διαποτισμένοι από το κοσμικό πνεύμα της φιλοδοξίας, ποθούν τιμητικές διακρίσεις. Ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης σπεύδουν να προλάβουν τους άλλους στην εξασφάλιση των πρωτείων.
"Διδάσκαλε", του λέγουν, "θέλουμε να μας κάνεις κάτι που θα σού ζητήσουμε". " Τι θέλετε; " ερωτά ο Χριστός. "Να, του απαντούν, τώρα που θα δοξαστείς, που θα καθίσεις σε θρόνο βασιλικό, δώσε μας τις δύο πρώτες θέσεις στο βασίλειό σου. Κάνε μας τη χάρη να καθίσουμε ο ένας στα δεξιά σου καί ο άλλος αριστερά σου". Ο Κύριος τους κοιτάζει περίλυπα: " Ουκ οίδατε τι αιτείσθε", τους απαντά με πόνο. Δηλαδή, "δεν ξέρετε τι ζητάτε. Εγώ σας μιλώ για θυσίες και εσείς λαχταράτε πρωτοκαθεδρίες".
Οι δύο μαθητές ζητούσαν από το Χριστό δόξα με ανθρώπινα κριτήρια, έχοντας κατά νού ότι η βασιλεία Του είναι αισθητή και κοσμική. Ο Χριστός όμως διορθώνει την εσφαλμένη τους πίστη, υποδεικνύοντας την πραγματική και αιώνια δόξα, που διέρχεται μέσα από το "ποτήριον", που είναι τα πάθη και ο Σταυρός.
Πόσες και πόσες, όμως, φορές ο Χριστός δεν αναγκάζεται να επαναλάβει αυτό που είπε στον Ιάκωβο και τον Ιωάννη σε πολλούς και σήμερα; Πόσο μικροπρεπείς είναι συχνά οι πόθοι και τα αιτήματά μας, Λαχταράμε τιμές, διακρίσεις, πρωτεία, δύναμη, χρήμα, δόξα, επιβολή στον κόσμο αυτό. Και το τραγικό είναι ότι τα ζητάμε από Εκείνον που περιφρόνησε όλα αυτά και απεκάλυψε την μηδαμινότητά τους.
Παραπονιόμαστε πολλές φορές, ότι ο Κύριος δεν εισακούει την προσευχή μας. Ξεχνάμε όμως κάτι πολύ σημαντικό, δεν επιθυμούμε Εκείνον αλλά κάτι από Εκείνον. Έτσι ο Χριστός δεν ανταποκρίνεται στα αιτήματά μας διότι δεν ξέρουμε τι ζητάμε.
Η ασθένεια της φιλοπρωτείας
Αλλά η ασθένεια της φιλοπρωτίας δεν είχε προσβάλλει μόνο τους δύο μαθητές. Η αγανάκτηση που εκδήλωσαν οι υπόλοιποι εναντίον του Ιακώβου και του Ιωάννου, φανέρωνε ότι το ίδιο πάθος τυραννούσε όλους. Τους πείραζε ότι άλλοι τους είχαν προλάβει. Τότε ο Ιησούς τους κάλεσε κοντά του και τους λέγει: "Γνωριζετε ότι εκείνοι που θεωρούνται άρχοντες των εθνών τα καταδυναστεύουν, και οι μεγάλοι τα καταπιέζουν. Μεταξύ σας όμως δεν θα συμβαίνει το ίδιο. Αλλά όποιος ανάμεσα σας θέλει να γίνει μεγάλος θα είναι υπηρέτης σας, διάκονός σας, και όποιος θέλει να είναι μεταξύ σας πρώτος θα είναι δούλος όλων".
Η ριζική ανατροπή των καθιερωμένων
Πρόκειται για μια ριζική ανατροπή των καθιερωμένων. Προηγουμένως το μεγαλείο μετριόταν με το πόσους κανείς εξουσιάζει. Μετά το Χριστό, με το πόσους κανείς διακονεί. Κριτήριο της μεγαλοσύνης δεν είναι η δύναμη αλλά η ειλικρινής διακονία.
Οι στρατειές των αγίων έκαναν πραγματικότητα αυτή την επανάσταση της αγάπης, βάζοντας την διακονία στην εξουσία και ομορφαίνοντας αληθινά την ανθρώπινη ζωή. Στην εποχή μας, που η κοσμική εξουσία βρίσκεται σε έξαρση, οι άνθρωποι εύχονται και προσπαθούν να δίνουν όσο το δυνατόν λιγότερα και να παίρνουν όσο το δυνατόν περισσότερα. Σ' αυτή την τάση η ορθόδοξη θέση είναι ριζικά αντίθετη. Το ορθό αίτημα δεν είναι "τι εξυπηρέτηση μπορώ να περιμένω από τους άλλους, αλλά εάν δύναμαι να αγαπώ".
Το μεγαλείο που ζητάμε αναμένοντας έκτακτες ευκαιρίες βρίσκεται στα χέρια μας, στην καθημερινή απλή πραγματικότητα, όταν είμαστε έτοιμοι να διακονούμε τους άλλους, χωρίς καμία απαίτηση ανταποδόσεως και αναγνωρίσεως. Ας θυμηθούμε τους αγίους της Εκκλησίας μας που με την αγάπη τους ζωογονούν τις ανθρώπινες κοινωνίες. Και τότε θα νιώσουμε πιο βαθιά πόσο υπέροχος είναι ο δρόμος που χαράζουν τα λόγια αυτά του Κυρίου. "Ος εάν θέλη εγενέσθαι μέγας, εν υμίν, έσται υμών διάκονος".
Πρόκειται για ένα μεγαλείο εσωτερικό: διότι είναι κάτι που μας κάνει να μοιάζουμε ουσιαστικά με το Χριστό, το Μεγάλο Διάκονο των ανθρώπων. Εκείνον που δεν ήρθε να υπηρετηθεί αλλά να υπηρετήσει και να δώσει τη ζωή του λύτρο αντί πολλών. Πρόκειται για τη μεταμόρφωση της ζωής μας σύμφωνα με την δική Του, για την ανύψωσή της προς τον τελικό της σκοπό: τη θέωση.
