Στρέψτε τα αυτιά σας σ’ εμένα, αγαπητοί αδελφοί· θα σας διηγηθώ μια ωραιότατη διήγηση. Διότι είναι σωστό να κρύβει κανείς τις αποφάσεις των βασιλέων, είναι όμως καλό να αποκαλύπτει τα μυστήρια του Θεού, ο Οποίος με αφορμή τους πιστούς δούλους του στηρίζει τους αδύναμους, από τους οποίους πρώτος είμαι εγώ. Υπάρχει λοιπόν σ’ εμένα ο πόθος να αγγίξω γεγονότα που έχουν συμβεί για τη θεραπεία της ταλαίπωρης ψυχής μου. Θέλω να βάλω σήμερα στον αργαλειό στημόνι από το ωραίο μαλλί του λογικού προβάτου.
Ποθώ να υφάνω κεντημένο χιτώνα από το μαλλί της λογικής και προσευχητικής γλώσσας. Διότι είδα κάποτε ένα κριάρι που είχε ωραία εμφάνιση και πνευματικά κέρατα, τα οποία ηχούσαν με λόγια του Θεού· και αφού το πλησίασα με μεγάλη αγωνία, αφαίρεσα απ’ αυτό αθόρυβα μια μικρή τούφα. Με κυρίευσε όμως ένας αβάσταχτος φόβος, διότι αποτόλμησα τέτοιες φοβερές πράξεις, επειδή δεν ήμουν συνετός. Θέλετε λοιπόν να φανερώσω ποιό ήταν αυτό το κριάρι που ήταν στολισμένο με τόσο ωραία χρώματα; Αυτό το κριάρι ήταν ο σοφός και πιστός Βασίλειος, ο οποίος επισκόπευσε στη χώρα των Καππαδοκών και κήρυξε στην πόλη των Καισαρέων σωτήριες διδασκαλίες για όλη την οικουμένη. Ο Βασίλειος, ο οποίος είναι αληθινά η βάση των αρετών, το βιβλίο των επαίνων, ο βίος των θαυμάτων· αυτός που βαδίζει με τη σάρκα και προχωρεί με το πνεύμα· αυτός που ζεί με τα γήινα και έχει το βλέμμα του στραμμένο στα ουράνια· αυτός που είναι το βηρύλλιο πλήκτρο της μυστικής κιθάρας, αυτό που έτερψε τη χορεία των αγίων Αγγέλων· αυτός που είναι το σταθερό αρνί της μάνδρας της ζωής, που καταβρόχθισε το χορτάρι του ιερού Πνεύματος· αυτός που είναι το αρνί που πήδησε από τον πόθο και άρπαξε το άνθος από την κορυφή του τιμίου Σταυρού· αυτός που είναι το παχνί των δογμάτων, η γλώσσα των λόγων, το βραβείο των ορθών και ωφέλιμων νοημάτων· αυτός που βύθισε τον εαυτό του στο βυθό των Γραφών και ανέσυρε το λαμπρό μαργαριτάρι· αυτός που είναι το ώριμο σταφύλι της θεϊκής κληματαριάς, που από τον ουρανό πήρε τη θεία γλυκύτητα· αυτός που είναι η ωραία μεμβράνη της ιερής σοφίας, στην οποία γράφηκαν από τον ουρανό τα θεία χαράγματα· αυτός που είναι το εύφορο χωράφι της ουράνιας βασιλείας, το οποίο καρποφόρησε για τον Θεό καρπούς δικαιοσύνης· αυτός που είναι βουνό στολισμένο με τα άνθη της μυστικής τριανταφυλλιάς, που η ευωδιά του έφθασε στον ίδιο τον ουρανό· αυτός που έψαλε επάνω στη γη άσματα αρεστά στον Θεό και πήρε απ’ τους ουρανούς στεφάνια ευπρόσδεκτα· αυτός που αντιλήφθηκε τη χάρη και διακήρυξε, όπως ο Ιώβ, την ομολογία του στον Σωτήρα των όλων, λέγοντας: «Το Πνεύμα του Κυρίου του Θεού είναι αυτό που με δημιούργησε, και η έμπνευση του Παντοκράτορος είναι αυτή που με διδάσκει»· βεβαιώνοντας ότι με την έμπνευση του Αγίου Πνεύματος κήρυττε σε όλους τον Κύριο Ιησού Χριστό.
Ποθώ ακόμη να προσθέσω και άλλη ύφανση στο λόγο για τα εγκώμια, ώστε με την απόλαυση και με την ανάμνηση του δίκαιου άνδρα να βρούμε στις προσευχές μας γνώση και κατάνυξη. Πρέπει λοιπόν να πάρουμε στα χέρια μας τη σαίτα του Πνεύματος και να τακτοποιούμε το νήμα των νοημάτων μας. Έπειτα πρέπει να ετοιμαζόμαστε γι’ αυτή την εργασία έτσι., ώστε να κλείνουμε μέσα στο στημόνι και το υφάδι. Αν λοιπόν κάποιος κλώσει αυτό το μαλλί με προσοχή, θα προσφέρει στολή αθανασίας σ’ εκείνους που ποθούν αυτή τη στολή.
Τέτοιες είναι οι απαρχές του μυστικού θρέμματος· τέτοιες είναι οι σοδειές του άγιου κτήματος. Έτσι άφθονος ήταν στη διδασκαλία, ώστε να ντύνει όσους τύχαινε να είναι παρόντες. Ήταν πνευματοφόρο κριάρι του κοπαδιού του Χριστού, το οποίο ανθούσε μέσα στο έλεος της λαμπρής Εκκλησίας· από τη μια προσφέροντας ζεστασιά στους φτωχούς με το μαλλί του, από την άλλη, οδηγώντας σε κατάνυξη τους πλούσιους με τα χτυπήματα των κεράτων του. Καθώς παρέμενε νύχτα και μέρα στα ίδια άδυτα, δέχθηκε τη Χάρη από τον ουρανό. Γι’ αυτό και κάθε μέρα βγάζοντας άφθονα άνθη ως προς το λόγο, ανανέωνε για τις ψυχές τον αναλλοίωτο στολισμό. Καί παρόλο που μοίραζε τον εαυτό του στον καθένα χωριστά, δεν αλαζονεύονταν για την ποικιλία του.
Επειδή λοιπόν πλήθαινε στα άφθαρτα άνθη, επειδή τρεφόταν με τους άγιους κάλυκες, επειδή έβρισκε ανάπαυση πάντοτε μέσα στις Γραφές και από αυτές έβοσκε άφθονο το θεϊκό χορτάρι, και απολάμβανε τη χλόη στα βοσκοτόπια της αποστολικής διδασκαλίας, και ευφραινόταν μέσα στις ιερατικές αυλές, γι’ αυτό και ο λόγος του κυλούσε σαν ποταμός, και η αρετή του προχωρούσε σαν τα κύματα της θάλασσας. Εκεί τρεφόταν με θεία νοήματα, και εδώ κήρυττε με δυνατή φωνή αθάνατα λόγια· εκεί έτρωγε ενάρετα φαγητά, και εδώ διακήρυττε ευπρόσδεκτα λόγια. Δεν ήταν δηλαδή η τροφή του στρύχνος και βάτος, αλλά ήταν ρόδο και κρίνο, κρόκος και κιννάμωμο. Ακολουθούσε δηλαδή πίσω από τέτοιο χορτάρι, αρωματίζοντας την τροφή του με μυστικά βλαστάρια. Γι’ αυτό και το μαλλί του γίνονταν λαμπρό, και ήταν κατάλληλο για την ύφανση των θείων διδαγμάτων. Καί για ποιό λόγο πρέπει να λέω πολλά γι’ αυτό το κριάρι, όπου ολόκληρο έγινε σκεύος έτοιμο, όχι σκεύος τυχαίο, αλλά τέτοιο που είδε ο Πέτρος να κατεβαίνει από τον ουρανό, πιασμένο από τις τέσσερες άκρες; Αλλά εκείνο κατεβαίνοντας στη γη, έδειξε ότι είχε πτηνά και τετράποδα· ο Βασίλειος όμως που βρήκε την άνοδο στον ουρανό, παρουσίασε σ’ εμάς λόγια ένδοξα και παράδοξα. Καί εκείνο βέβαια το σκεύος φάνηκε για λίγο, και ανασύρθηκε η εμφάνισή του, αφού αποκαλύφθηκε μόνο σε έναν· αυτός όμως ανυψωμένος πολλά χρόνια, χορήγησε σε πολλούς τη χάρη του Πνεύματος. Γιά εκείνο το σκεύος ο Πέτρος άκουσε από τον ουρανό, «Από εκείνα που εγώ καθάρισα, φάγε»· και γι’ αυτόν ειπώθηκε σε όλους· «Αυτόν που εγώ αγίασα, και σείς να τον τιμήσετε». Ποιός λοιπόν δεν θα επαινούσε εκείνον που δόξασε ο Πατέρας; ή ποιός δεν θα τιμούσε εκείνον που αγίασε ο Υιός; Καί ποιός δεν θα μακάριζε εκείνον που μακάρισε το σοφό και νοερό και σεβάσμιο Πνεύμα;
Πωπώ, πως ευδόκησε η απόφαση του Θεού να κατοικήσει μέσα του και να περπατήσει μέσα του! «Βρίσκω ανάπαυση, είπε ο Θεός, στον ταπεινό και ήσυχο, και σ’ αυτόν που φοβάται τα λόγια μου». Έτσι η Χάρη του πλημμύρισε το νού, με εκείνα τα σεμνά και αστείρευτα ρεύματα, ώστε να παρουσιάσει κόσμιους και αυτούς που μολύνθηκαν μέσα στα αμαρτήματά τους, όπως και αυτούς που βαπτίσθηκαν. Γιά να δείξει λοιπόν ο Κύριος την ευσπλαχνία του και σ’ εμένα, όταν μου δόθηκε αφορμή για να προσφέρω ελεημοσύνη σε κάποια πόλη, άκουσα όταν βρέθηκα εκεί φωνή να μου λέει: «Σήκω, Εφραίμ, και φάγε νοήματα». Καί αφού απάντησα, είπα με πολλή αγωνία: «Από που, Κύριε, να φάω;». Καί μου απάντησε: «Να, στον οίκο μου, το βασιλικό σκεύος θα σού προσφέρει το φαγητό». Καί αφού θαύμασα πολύ για τα λεγόμενα, σηκώθηκα και πήγα στο ναό του Ύψιστου, και αφού προχώρησα αθόρυβα στο προαύλιο και έσκυψα από τον πόθο στα πρόθυρα, είδα στα άγια των αγίων το σκεύος της εκλογής να είναι απλωμένο λαμπρά μπροστά στο ποίμνιο, να είναι ολόκληρο στολισμένο με θεοπρεπή λόγια, και τα μάτια όλων να είναι στραμμένα σ’ αυτόν. Είδα το λαό να τρέφεται από αυτόν με πνεύμα, και τη χήρα και το ορφανό να ελεείται πάρα πολύ. Είδα εκεί να κυλούν προς αυτόν τα δάκρυα σαν ποτάμι, και το μαλλί της ζωής να λάμπει σε όλους σαν χρυσάφι, και τον ίδιο τον ποιμένα να στέλνει ψηλά με τα φτερά του Πνεύματος δεήσεις και να κατεβάζει απαντήσεις. Είδα την ‘Εκκλησία να καλλωπίζεται από αυτόν, και την αγαπημένη να στολίζεται με πολλά στολίδια. Είδα τα δόγματα του Παύλου, τα διδάγματα των Προφητών, το νόμο των Ευαγγελίων, το φόβο των μυστηρίων. Είδα εκεί τον ωφέλιμο και σωτήριο λόγο να υψώνεται πιστά στον ίδιο τον ουρανό, και γενικά όλη εκείνη τη Σύναξη να λάμπει από τις ακτίνες της Χάρης. Επειδή λοιπόν όλοι αυτοί τόσο πολύ προόδευαν στην ευσέβεια, καθώς αντλούσαν από το εκλεκτό σκεύος της βασιλείας, ανύμνησα τον σοφό και αγαθό Κύριο, ο Οποίος τόσο πολύ δοξάζει εκείνους που τον δοξάζουν.
Ύστερα λοιπόν από το κήρυγμα, δόθηκε στον άνδρα πληροφορία για μένα από το Άγιο Πνεύμα, και αφού έστειλε και κάλεσε εμένα τον τιποτένιο, απευθύνθηκε σε μένα διά μέσου του διερμηνέα, και με ρώτησε: «Εσύ είσαι ο Εφραίμ, ο οποίος έσκυψες τέλεια τον τράχηλό σου και σήκωσες το ζυγό του σωτήριου λόγου;». Καί αφού απάντησα και είπα, «εγώ είμαι ο Εφραίμ, ο οποίος άφησα τον εαυτό μου πίσω από τον ουράνιο δρόμο». Καί αφού με πλησίασε ο θεόπνευστος αυτός άνδρας, πρόσφερε σ’ εμένα το άγιο φίλημά του και αφού έστρωσε τραπέζι με τα φαγητά της σοφής και άγιας και πιστής ψυχής του, όχι τραπέζι καρυκευμένο με φθαρτά φαγητά, αλλά γεμάτο με άφθαρτα νοήματα, έλεγε με ποιές δηλαδή καλές πράξεις μπορούμε να δείξουμε την τέλεια μετάνοιά μας στον Κύριο πως θα εμποδίσουμε τις επιθέσεις των αμαρτημάτων, και πως θα κλείσουμε τις εισόδους των παθημάτων· πως θα αποκτήσουμε την αποστολική αρετή, και πως θα κάμψουμε τον αδωροδόκητο Κριτή. Καί αφού έκλαψα, κραύγασα και είπα: «Εσύ, πάτερ, φρούρησε εμένα τον πλαδαρό και ράθυμο· εσύ οδήγησέ με στον ίσιο δρόμο· εσύ φέρε σε κατάνυξη τη σκληρή σαν πέτρα καρδιά μου· διότι σ’ εσένα με ανέθεσε ο Θεός των πνευμάτων, για να θεραπεύσεις την ψυχή μου. Εσύ προσόρμισε το σκάφος της ψυχής μου στο ήσυχο λιμάνι».
Καί πρόσεξε τη φροντίδα του καλού διδασκάλου, από που δηλαδή άδραξε το παράδειγμα της αρετής μου. Κράτησε σφιχτά, για να το πω έτσι, το ραβδί του σώματος, και αφού μάδησε τη συνήθεια των ανόητων παθών, αφαίρεσε τα λέπια μου, δηλαδή την αδυναμία των ματιών μου· και αφού ελάττωσε την ωχρότητα και ανωριμότητα του λόγου, με πήρε με το ζήλο και με βύθισε στα βάθη των διδαγμάτων του. Τότε τα σπλάχνα μου πόθησαν πολύ να συνθέσουν τον έπαινο των Σαράντα Μαρτύρων· διότι ο εκλεκτός πληροφόρησε τα αυτιά μου για κάθε πράξη της καρτερίας τους· πως δηλαδή προτίμησαν να πεθάνουν για τον Χριστό, και πόσους κινδύνους περιφρόνησαν, για να Τον κερδίσουν, και πόσοι ήταν οι άγιοι ως προς τον αριθμό· και εξιστορούσε τα υπόλοιπα κατορθώματα της ευσέβειάς τους. Επειδή λοιπόν ο πιστός αρχιερέας μας έκανε άξιους για μια τέτοια λαμπρή εργασία, αφού αφήσουμε τους επαίνους αυτών των τροπαιούχων καλλινίκων ανδρών για άλλη διήγηση, ας μακαρίσουμε αυτόν, τον όσιο του Χριστού, τον άνδρα που είχε τον ίδιο ζήλο και την ίδια τιμή μ’ αυτούς. Διότι, όπως οι Άγιοι αντιστάθηκαν με ανδρεία στον τύραννο Λικίνιο και στον άρχοντα Δούκα, έτσι και ο Όσιος αντιπαρατάχθηκε στον Ουάλη και στον Άρειο και στον αλαζονικό έπαρχο. Εκείνοι οι Άγιοι ξερίζωσαν τα αγκάθια της πλάνης, και αυτός ξερίζωσε τα τριβόλια της αιρετικής μανίας. Εκείνοι διέλυσαν τα αγωνίσματα του Λικίνιου, και αυτός κατάργησε τα προστάγματα του Ουάλη. Εκείνοι κατάργησαν τις προσταγές του Δούκα, και αυτός καταντρόπιασε τα επιχειρήματα του Άρειου. Εκείνοι διέλυσαν την αλαζονεία του άρχοντα, και αυτός τσάκισε τη μανία του έπαρχου Μόδεστου. Αφού λοιπόν οπλίσθηκε από την άθλησή τους με κεντρί, όπως ο Φινεές, τρύπησε τις γλώσσες που έφυγαν μακριά από τον Θεό. Γι’ αυτό και ποθούσε πολύ έντονα να πιεί το ποτήρι του μαρτυρίου και βιαζόνταν να στήσει τρόπαιο με το μαρτύριό του. Οι Μάρτυρες, χάρη στην πίστη τους στον Χριστό, σήκωσαν επάνω τους όλη μαζί τη θλίψη και την υπέ-μειναν με γενναιότητα· ο Βασίλειος επίσης, χάρη στην ελπίδα του στον Χριστό, υπέφερε με ανδρεία τη χιονοθύελλα των πειρασμών. Εκείνοι πέταξαν τους χιτώνες τους και πρόσφεραν τα μέλη τους στα βασανιστήρια· και αυτός βιάζονταν να πετάξει από πάνω του ακόμη και το κουρέλι που είχε γύρω από τον τράχηλό του και το σώμα. Εκείνοι στη λίμνη τράβηξαν προς τον εαυτό τους αυτόν που πλανιόταν στην ασέβεια και τον έκαναν άξιο για τη δόξα· αυτός επίσης βαφτίζοντας τους άπιστους στην κολυμβήθρα, έγινε γι’ αυτούς πρόξενος της βασιλείας των ουρανών. Εκείνοι μέσα στα νερά, φλεγόμενοι από τον πόθο, είδαν το φως μαζί με τα στεφάνια πάνω από το κεφάλι τους· και αυτός πυρπολούμενος από τα δόγματα της Αγίας Τριάδας, πήρε τα βραβεία για τον αγώνα του ενάντιον των κακοδόξων.
Πόσες πανουργίες μεταχειρίσθηκε ο πονηρός Βελίαρ για να χωρίσει τον Βασίλειο από την ουράνια βασιλεία! Εξόργισε βασιλιάδες, άρχοντες και όχλους, αλλά ο Βασίλειος έγινε βάση των πιστών. Εξαγρίωσε όλες τις καταιγίδες του, αλλά δεν τάραξε διόλου τον σοφό έμπορο. Προκάλεσε θύελλα με τους βοηθούς του, δηλαδή με τις αιρέσεις, αλλά η τέχνη του κυβερνήτη αποδεικνύονταν περισσότερο. Ξεσήκωσε τρικυμίες ενάντιον της Εκκλησίας, αλλά δεν μπόρεσε να βυθίσει το πλοίο της πίστης του Βασιλείου. Τον πολέμησε με αιρετικά λόγια, αλλά αμέσως τραυματίζονταν από τα δόγματα της θεολογίας. Εξόπλισε εναντίον του τον Άρειο, όπως τον Γολιάθ, αλλά χτυπιόταν απ’ αυτόν, σαν με σφενδόνη, με τα τρία λιθάρια της πίστης. Επιτέθηκε με ορμή στον πύργο του με τους ανέμους της κακοδοξίας —άνεμοι δηλαδή ήταν οι λόγοι των ασεβών— αλλά δεν τον έπεισαν, διότι είχε οχυρωθεί με τα τρία απόρθητα τείχη της άχραντης Τριάδας. Εκτόξευσε τα βέλη της πολυθείας, αλλά αμέσως τράπηκε σε φυγή από τη μονοθεία. Έρχονταν στρατεύματα σκυλιών που γαύγιζαν, αλλά με τη ράβδο του σταυρού τα τραυμάτιζε. Οι λύκοι φορούσαν πάλι το δέρμα των προβάτων, αλλά αμέσως έλεγχε την υποκρισία τους. Βιαζόταν η αδικία να τον ταράξει, αλλά αμέσως νικιόταν από τη δικαιοσύνη του ανδρός. Φιλονεικούσαν οι άπιστοι να μιμηθούν την πίστη και τη διδασκαλία του, αλλά αμέσως διακηρυσσόταν η κακόπιστη και ασεβής γνώμη τους. Μεταχειρίζονταν κολακείες για να αποκτήσουν την παρρησία του, αλλά αμέσως αποκαλυπτόταν η αφροσύνη τους.
Επειδή δηλαδή γνωρίζουν και οι έχθροι να σέβονται και να τιμούν την αρετή και την ανδρεία, όταν το παιδί του τυράννου βασανιζόταν από φοβερή αρρώστια, παρακαλούσαν τον άνδρα να προσευχηθεί γι’ αυτό ·εκείνος όμως πρότεινε, λέγοντας: «θα προσευχηθώ, αν μου το δώσεις να το οδηγήσω στην αψεγάδιαστη πίστη και να το απαλλάξω από κάθε δυσσέβεια των μαθημάτων του Αρείου»· και όταν ο πατέρας συμφώνησε, αμέσως ο Βασίλειος έγινε μεσολαβητής για τον επίγειο βασιλιά προς τον ουράνιο· προσκόμιζε την υπόσχεση του άνδρα, και έφερνε σ’ αυτόν τη θεραπεία του παιδιού του.
Μόλις λοιπόν είδαν τα φίδια να έχει σωθεί το παιδί, ξανά έβλαψαν ύπουλα τη θέληση του ανόητου βασιλιά, και αφού πήραν το γιό του, τον βάφτισαν με νερό, όχι όμως με Πνεύμα. Δίδασκαν να αρνηθεί τόνΥιό του Θεού. Εξωτερικά ντύνοντας και εσωτερικά ξεντύνοντας· εξωτερικά ντύνει τον Χριστό και εσωτερικά τον ξεσχίζει. Γι’ αυτό και ύστερα από λίγο αφαίρεσε το πνεύμα του δύστυχου παιδιού, κηρύττοντας την αχαριστία τους. Αυτά δεν είναι δευτερότερα από τα καταπληκτικά έργα του Ηλία, και δεν είναι κατώτερα από τα θαύματα του Ελισσαίου. Όπως εκείνοι επανέφεραν στη ζωή τους νεκρούς, έτσι και ο πιστός Βασίλειος με την προσευχή του άρπαξε από το θάνατο το παιδί που επρόκειτο να πεθάνει. Καί όπως επίσης ο Πέτρος τον Ανανία και τη Σαπφείρα, που έκλεψαν, τους θανάτωσε, έτσι και ο Βασίλειος, κατέχοντας τη θέση του Πέτρου, και συγχρόνως μετέχοντας στην παρρησία εκείνου, έλεγξε τον Ουάλη, που αθέτησε την υπόσχεσή του, και θανάτωσε το γιό του. Από το γεγονός αυτό κυρίευσε πολλή λύπη και αμηχανία τους ελεεινούς και εκείνο τον άπιστο βασιλιά. Καί ποιός θα μπορέσει να διηγηθεί αντάξια το πλήθος των θαυμάτων, που παρουσίασε ο μακάριος και πιστός Βασίλειος, μέσα στα ίδια τα γεγονότα; Επειδή λοιπόν είμαστε αδύνατοι να εξηγήσουμε τα τόσα πολλά κατορθώματα του άνδρα, παραλείποντας όλα, και αναφέροντας ένα, ας δείξουμε πως και τα αναίσθητα συμμαχούσαν με τον άνδρα. Επειδή δηλαδή τα γεννήματα της οχιάς μεταχειρίζονταν κάθε τρόπο να φονεύσουν τον δίκαιο, διότι συνεχώς πολεμούνταν με τα λόγια εκείνου και συγχρόνως με τα θαύματά του, σαν με βέλη, προσήλθαν στο βασιλιά ζητώντας να τον αρπάξει και να τον εξορίσει: «Είναι ανυπόφορος, είπαν, ακόμη και να τον βλέπουμε· διότι εναντιώνεται πάρα πολύ σ’ εμάς με τα λόγια του· γι’ αυτό είναι αδύνατο, βασιλιά, να προοδεύσει η δική μας πίστη, όσο αυτός είναι παρών».
Επειδή λοιπόν ο βασιλιάς παρασύρθηκε από τα λόγια τους, αποφάσισε να εξορισθεί αυτός· η γραφίδα όμως αμέσως, επειδή δεν άντεξε να υπηρετήσει την παράνομη απόφαση, συντρίφθηκε από μόνη της, διδάσκοντας στον ανόητο πόσο μεγάλη ασέβεια θέλει να διαπράξει στο δούλο του Χριστού, ο οποίος κήρυττε μία θεότητα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, και αποδείκνυε εντελώς με σοφία ότι είναι σκυλιά λυσσασμένα εκείνοι που φρονούσαν η ομολογούσαν τη διαίρεση. Επειδή όμως δεν αντιλαμβάνονταν ο αναισθητότερος από την άψυχη γραφίδα, ο οποίος ήταν γιός της πλάνης, πήρε και δεύτερη γραφίδα για να υπογράψει και να αποτελειώσει την πονηρή επιθυμία του. Είδε όμως και αυτή τη γραφίδα να θραύεται και να μη δέχεται να συμμετάσχει στο κακό που έσπευδε να διαπράξει. «Γιατί σπεύδεις, βασιλιά, να εξορίσεις σε ξένη χώρα αυτόν που έχει ένοικο μέσα του Εκείνον που γεμίζει τα πάντα; Γιατί θέλεις να εξοντώσεις αυτόν που είναι σε όλα αδιάβλητος; Γιατί διώχνεις από την πόλη τον ουρανοπολίτη; Αν μάλιστα πάρεις και τρίτη γραφίδα, θα την δείς να κομματιάζεται και να μη δέχεται κι αυτή να συνεργεί», πράγμα που τελικά έγινε. Τότε διακηρύχθηκε φανερά σε όλους η νίκη και το λαμπρό τρόπαιο του ακατανίκητου άνδρα. Οι τρεις γραφίδες έγιναν υπερασπιστές αυτού που κήρυττε την ομοούσια Τριάδα. Το χέρι έσπευδε να βγάλει την απόφαση, οι γραφίδες αποδείκνυαν ότι αυτή είναι άδικη. Το χέρι βιαζόταν να δώσει πονηρή ψήφο, οι γραφίδες εμπόδιζαν την ανωφελή βιασύνη. Καί όπως το ραβδί του Μωυσή ντρόπιαζε όλους τους γητευτές και τους υπόλοιπους μάγους της Αιγύπτου, έτσι και οι γραφίδες κατάργησαν αμέσως την απόφαση των ασεβών και των παιδιών του σκότους.
Πως να σε μακαρίσουμε, πάτερ Βασίλειε, εσένα που με το κεντρί της αλήθειας κεντρίζεις και διώχνεις την πλάνη· εσένα που αναχωρείς συνετά μαζί με τις μέλισσες και κατασκηνώνεις στο λιβάδι των θεόπνευστων Γραφών, και από κεί ανθολογείς για μας άνθη προφητικά, δροσιά αποστολική, ζωή ευαγγελική· εσένα που διαρκώς κάθεσαι στις κυψέλες των αρετών, και απ’ αυτές κατασκευάζεις για μας τη θεία πρόπολη· εσένα που παρήγαγες σοφά, με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος, το μέλι της θείας και αψεγάδιαστης πίστης· εσένα που μας διδάσκεις να καταφρονούμε τις πονηρές σφήκες και να κατευθύνουμε το πέταγμα στον ίδιο τον ουρανό· εσένα που κραύγασες όπως ο Δαβίδ, «είναι γλυκά τα λόγια σου στο λάρυγγά μου, είναι γλυκύτερα από το μέλι στο στόμα μου»! Πιστέ Βασίλειε, έγινες δεκτός όπως ο Άβελ, μεταφέρθηκες στον ουρανό όπως ο Ενώχ, σώθηκες όπως ο Νώε, ονομάσθηκες φίλος του Θεού όπως ο Αβραάμ, προσφέρθηκες θυσία στον Θεό όπως ο Ισαάκ, υπέφερες πειρασμούς με γενναιότητα όπως ο Ιακώβ, και δοξάσθηκες πολύ όπως ο Ιωσήφ. Βύθισες με τη ράβδο του σταυρού τον δεύτερο Φαραώ, όπως ο Μωυσής, κόβοντας τη θάλασσα των παθών, αναδείχθηκες αρχιερέας του Κυρίου όπως ο Ααρών, έτρεψες σε φυγή τους εχθρούς όπως ο Ιησούς ο γιός του Ναυή, αξιώθηκες να δεχθείς τη Χάρη, επειδή έδειξες ζήλο όπως ο Φινεές, υψώθηκες όπως ο Σαμουήλ, διαφυλάχθηκες όπως ο Δαβίδ, αρπάχθηκες στον ουρανό όπως ο Ηλίας, αξιώθηκες διπλή χάρη όπως ο Ελισσαίος. Καθαρίσθηκες με τη νοητή φωτιά όπως ο Ησαίας και αγιάσθηκες από τα σπλάχνα της μητέρας σου όπως ο Ιερεμίας. Είδες, όπως ο Ιεζεκιήλ, Εκείνον που κάθεται επάνω στα Χερουβείμ, φίμωσες, όπως ο Δανιήλ, τα στόματα των λιονταριών, και όπως οι Τρείς Παίδες καταπάτησες εντελώς τη φλόγα των εχθρών. Κήρυξες όπως ο Πέτρος, δίδαξες όπως ο Παύλος, ομολόγησες όπως ο Θωμάς ότι Εκείνος είναι ο Θεός, Αυτός που έπαθε για μας. Εσύ θεολόγησες όπως ο Ματθαίος, ο Μάρκος, ο Λουκάς και ο Ιωάννης· και όπως οι Απόστολοι, δίδαξες τους άνομους, επέστρεψες τους ασεβείς, ευαρέστησες στον Θεό.
Μεσίτευε για μένα τον πολύ ελεεινό, και επανάφερέ με στην ευθεία οδό με τις πρεσβείες σου, πάτερ· εσύ ο ανδρείος εμένα τον χαύνο, ο αγωνιστής τον οκνηρό, ο πρόθυμος τον ράθυμο, ο σοφός τον ανόητο· εσύ που θησαύρισες για τον εαυτό σου το θησαυρό των αρετών, εμένα τον στερημένο από κάθε καλό· διότι εσένα δόξασε ο Πατέρας της ευσπλαχνίας, και εσένα μακάρισε ο Υιός του Θεού· εσένα σε καθιέρωσε ναό άγιο το Άγιο Πνεύμα· στο Οποίο πρέπει η δόξα, η εξουσία, η μεγαλοπρέπεια, στους αιώνες. ‘Αμήν.
Οσίου Εφραίμ του Σύρου
Πηγή: /agiameteora.net
