Ένας σύγχρονος Ιούδας είνε αυτός που εμφανίζεται πρώτα - πρώτα στον κύκλο της φιλίας. Γνώρισες κάποιον και λες· Σπουδαίος άνθρωπος! πόσο γλυκά μιλάει, τι αγάπη δείχνει, τι δώρα δίνει! Τον αγαπάς παραπάνω κι από τον πατέρα και τον αδερφό σου. Τον εμπιστεύεσαι, του ανοίγεις την καρδιά σου, του λες τα μυστικά σου. Καί ξαφνικά αυτός ο φίλος γίνεται εχθρός. Γνωρίζω κάποιον που έπαθε συγκοπή καρδίας, όταν στο δικαστήριο είδε ως μάρτυρα κατηγορίας εναντίον του – ποιόν; τόν φίλο του. Ιούδας λυμαίνεται τον ιερό δεσμό της φιλίας κι ο άνθρωπος απογοητεύεται.
Ο άλλος ιερός κύκλος, τον οποίο αγίασε ο Χριστός κάνοντας το πρώτο θαύμα στην Κανά της Γαλιλαίας, είνε η οικογένεια. Βλέπεις, εσύ ο νέος μια νέα, σε μαγεύει με την όλη εμφάνισί της, και τη βάζεις στην καρδιά σου. Της παραδίδεσαι. Την αγαπάς παραπάνω από τή μάνα σου. Καί τέλος τη στεφανώνεσαι, καί νιώθεις ότι πλέεις σε πελάγη ευτυχίας. Αλλά κάποια στιγμή ανακαλύπτεις ότι η γυναίκα αυτή, που νόμισες ότι θα μείνη κοντά σου άγγελος συμπαραστάτης, ενώ σε αγκαλιάζει καί σέ γεμίζει φιλιά, την ίδια ώρα σε προδίδει. Να κ᾽εδώ ο Ιούδας στόν κύκλο της οικογενείας. Κι ο,τι είπα για τη γυναίκα το λέω και για τον άντρα, που κι αυτός υποκρίνεται πως αγαπά τή γυναίκα του αλλά κατ᾿ ουσίαν την απατά, χειρότερα μάλιστα από ο,τι εκείνη τον άντρα.
Θέλετε άλλον Ιούδα; Ιούδες πολλοί είνε ιδίως στους διπλωματικούς κύκλους· εδώ πλέον το ψέμα έγινε επιστήμη· κοιτάζουν πως το ένα κράτος θα μπορέση να απατήση το άλλο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είνε εκείνο που ζήσαμε οι παλαιότεροι. Ήταν 27 Οκτωβρίου 1940. Στην Αθήνα στην Ιταλική πρεσβεία γινόταν διασκέδασι, χοροί, αγκαλιάσματα και φιλήματα. Οι Ιταλοί είχαν καλέσει τους Έλληνες, και νόμιζε κανείς ότι τη νύχτα εκείνη υπογράφεται σύμφωνο φιλίας των δύο λαών. Ω απάτη! Μόλις τελείωσε η δεξίωσι, ο πρεσβευτής τής Ιταλίας φεύγει νύχτα και πηγαίνει κατ᾿ ευθείαν στο σπίτι του πρωθυπουργού της Ελλάδος να του δηλώση ότι έχουμε πόλεμο. Φίλημα ᾿Ιούδα! Καί το φίλημα αυτό εξακολουθεί. Οι διπλωμάται στα χείλη έχουν την ειρήνη, και στην καρδιά τον πόλεμο. Ποτέ άλλοτε η ανθρωπότης δεν ήταν τόσο ωπλισμένη με φονικά όπλα όσο σήμερα· εμπειρογνώμονες λένε ότι, αν εκραγούν τα πυρηνικά οπλοστάσια, η γη όχι μόνο θα καταστραφή ολόκληρη αλλά και θα εκτραπή από την τροχιά της.
Ιούδας λοιπόν στη φιλία, Ιούδας στην οικογένεια, Ιούδας στη διπλωματία, Ιούδας και ―ω, κλαίω κι αναστενάζω, δεν περίμενα να τον βρω κ᾽ εδώ―, Ιούδας και μέσα στην εκκλησία. Ποιος είνε ο Ιούδας; Τον βλέπεις εκείνο τον ιερέα; Φαίνεται καλός. Αλλά στα βάθη της καρδιάς του κρύβει φιλαργυρία και πλεονεξία. Δεν αρκείται στο μισθό του, ζητάει καί από τους χριστιανούς τα λεγόμενα «τυχερά»· θα πάρη από βάπτισι, από γάμο, από κηδεία, από μνημόσυνα και τρισάγια. Αυτά είνε τριάκοντα αργύρια.Ένας τέτοιος ιερεύς είνε ᾿Ιούδας· όπως εκείνος πούλησε τον ατίμητο Χριστό, έτσι τον πουλάει κι αυτός όταν βάζη τιμολόγιο στη θεία χάρι που δεν αγοράζεται. Πολλοί ιερείς με μίσησαν, επειδή λέω· Όπως ο κάθε υπάλληλος αρκείται στο μισθό του, έτσι κ᾽ εσείς αρκεσθήτε στο μισθό σας. Μη δωροδοκείσθε και μην πουλάτε τον «Ατίμητον» (αίν.Μ.Τετ.). Χριστεμπόριο! Αυτά τα σκάνδαλα εκμεταλλεύονται οι εχθροί της Εκκλησίας και χλευάζουν· ενώ αν ζούσαμε αφιλάργυρα, δεν θα υβρίζοντο τα ιερά και όσια.
Ο άλλος τον οποίο κλαίω είνε εκείνος που, ενώ είνε ανεξομολόγητος, τολμά και πλησιάζει τη Μεγάλη Πέμπτη ή το Μέγα Σάββατο ή τήν Κυριακή του Πάσχα, και όχι απλώς ασπάζεται, όπως ο Ιούδας, αλλ᾽ ανοίγει το στόμα και βάζει μέσα στην ακάθαρτη ύπαρξί του τον αμόλυντο Χριστό. Αυτός που κοινωνεί αναξίως τι κάνει την ώρα εκείνη· προσποιείται τον φίλο, ενώ στη ζωή του είνε με τους εχθρούς του Χριστού. Γι᾽ αυτό η Εκκλησία την ώρα της θείας κοινωνίας ψάλλει· «Τού δείπνου σου του μυστικού σήμερον, Υιέ Θεού, κοινωνόν με παράλαβε»· Χριστέ μου, λέει, η θεία λειτουργία είνε ο μυστικός δείπνος, κι όπως τότε κοινώνησες τους μαθητάς, κοινώνησε τώρα κ᾿ εμένα. «Ου μη γαρ τοις εχθροίς σου το μυστήριον είπω, ου φίλημά σοι δώσω καθάπερ ο Ιούδας»· δεν θα φανερώσω το μυστήριο στους εχθρούς σου, δεν θα σε προδώσω όπως ο Ιούδας. «αλλ᾽ ως ο ληστής ομολογώ σοι· Μνήσθητί μου, Κύριε, εν τη βασιλεία σου». Κοινωνώ, λέει· βοήθησέ με, Χριστέ, να μη σε προδώσω «καθάπερ ο Ιούδας», όπως ο Ιούδας. Σε ένα μέρος της Πελοποννήσου, όταν βλέπουν κάποιον να κοινωνή αμετανόητος, λένε· «Καθάπερ ο Ιούδας»! Έτσι, σαν τον Ιούδα, κοινωνούμε πολλές φορές κ᾽ εμείς.
Ένας σοβαρός συγγραφεύς έγραψε βιβλίο με τίτλο «Ο Ιούδας διά μέσου των αιώνων». Σε κάθε εποχή δηλαδή, και κατ᾽ εξοχήν στη δική μας, ο ᾿Ιούδας συνεχίζει το σκοτεινό έργο του. Κάθε φορά που συναντώνται οι μεγάλοι, οι εκπρόσωποι των υπερδυνάμεων, έχουμε φιλήματα Ιούδα. Ο Ιούδας ετοιμάζεται πάλι να σταυρώση την ανθρώποτητα. Αναφέρει η ιστορία ότι ένας από τους πιο ένδοξους αυτοκράτορες της γης, ο Ιούλιος καίσαρ, είχε στην αυλή του ένα λαμπρό νέο, τον Βρούτο. Τον αγαπούσε, τον προστάτευσε, τον τίμησε ιδιαίτερως και τον ανέδειξε. Ήταν το δεξί του χέρι. Μιά μέρα όμως έγινε συνωμοσία. Ώρμησαν τριάντα - σαράντα επαναστάτες με μαχαίρια, περικύκλωσαν τον καίσαρα και τον χτύπησαν. Έκπληκτος εκείνος στρέφει τα μάτια γύρω του και πριν ξεψυχήση διακρίνει μεταξύ τών δολοφόνων – ποιόν; Τον Βρούτο! Καί τότε είπε εκείνο που έμεινε πλέον παροιμιώδες· «Και συ, τέκνον Βρούτε;». Οι άλλοι δηλαδή ήξερα ότι είνε εχθροί μου, αλλά και συ, που σε είχα σαν παιδί μου; Καί με το παράπονο αυτό εξέπνευσε ο Ιούλιος καίσαρ.
Αλλά τι είνε, αδελφοί μου, ο καίσαρ και οι άλλοι βασιλείς της γης μπροστά στον Βασιλέα Χριστό; Μηδέν! Αυτός είνε ο αιώνιος βασιλεύς. Η μεγάλη προδοσία είνε το να προδώση κάποιος την αγάπη του Χριστού. Ο Χριστός λοιπόν, πάνω απ᾽ το σταυρό όπου τον ανέβασαν οι αμαρτίες μας, στρέφει το βλέμμα στους λεγομένους χριστιανούς της δύσεως, στρέφει το βλέμμα στους μεγάλους και ισχυρούς κυβερνήτες, προέδρους και πρωθυπουργούς και υπουργούς και βουλευτάς και στρατηγούς, που τον σταυρώνουν με τις αποφάσεις τους μέσα στα κοινοβούλια, στρέφει το βλέμμα στους κληρικούς της Εκκλησίας του, στρέφει το βλέμμα στους Χριστιανούς που είμαστε βαπτισμένοι στο όνομά του, σ᾽ εμάς τους ψευτοχριστιανούς τού αιώνος τούτου, στρέφει το βλέμμα στα εκκλησιάσματα αυτής τής εβδομάδος, βλέπει εμάς τους νέους Ιούδες, άντρες - γυναίκες, μικρούς - μεγάλους, αγραμμάτους - εγγραμμάτους, όλο το πλήθος αυτών που κοινωνούν αναξίως, και λέει με παράπονο· «Κ᾽ εσύ, Χριστιανέ;». Με υβρίζουν οι Εβραίοι, με ατιμάζουν οι μωαμεθανοί, μ᾽ εξευτελίζουν οι εχθροί· με προδίδεις λοιπόν κ᾽ εσύ, που βαπτίσθηκες στο όνομα της αγίας Τριάδος;
Την αγία αυτή ημέρα ας εξομολογηθούμε ενώπιόν του και ας του πούμε με στεναγμό· Χριστέ, μη σε προδώσω όπως ο Ιούδας, αλλ᾽ αξίωσέ με να πω κ᾽ εγώ τη φωνή του ληστού· «Μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθης εν τη βασιλεία σου» (Λουκ.23,42).
† επίσκοπος Αυγουστίνος
Β΄ μέρος απομαγνητοφωνημένης ομιλίας που έγινε
στον ι. ν. Αγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης την 17-4-1987
