Γιατί να είμαι Ορθόδοξος σήμερα; Τι σημαίνει αυτό για τη ζωή μου; Είναι απλώς μία παράδοση την οποία κρατώ φολκλορικά ή μεταποιείται σε ήθος που αγιάζει τη ζωή μου; Ζω μια ουτοπία αν αγωνίζομαι να έχω το Θεό στη ζωή μου και αντιστέκομαι στην αποχαύνωση της ηδονής, του χρήματος, της τηλεοπτικής δόξας; Είμαι στο δικό μου κόσμο αν δε θέλω για τον εαυτό μου να είμαι «σάρκα», δεν αρκούμαι στο χρήσιμο και το ωφέλιμο, αλλά ζητώ το πνευματικά ωραίο, την αγάπη για τον συνάνθρωπο και το Θεό, αγωνίζομαι για έναν κόσμο στον οποίο οι πνευματικές αξίες θα με οδηγούν στον αυτοσεβασμό, στην πάλη για την εσωτερική ελευθερία και θέλω και ο διπλανός μου, ανεξαρτήτως καταγωγής, κοινωνικής κατάστασης, φύλου, να έχει το ίδιο δικαίωμα στη ζωή όπως εγώ;
Ένας από τους σπουδαιότερους σύγχρονους λόγιούς μας, που εκοιμήθη πρόσφατα, ο Ζήσιμος Λορεντζάτος γράφει: «Αν είναι να προκόψουμε σαν λαός, δεν θα μπορέσουμε να το κατορθώσουμε μακριά από την πίστη μας και τη γλώσσα μας. Μονάχα μέσα από αυτά τα δυό μπορεί να φυτρώσει κάτι αληθινό. Μονάχα μέσα από αυτά τα δυό σωθήκαμε ως σήμερα και μονάχα μέσα από αυτά θα σωθούμε αύριο. Δε σωθήκαμε από τους λόγιους. Όσο τα ψευτίζουμε τα δυό αυτά, τόσο απομακραίνουμε τη μέρα του λυτρωμού. Όποιος παραβαίνει το νόμο της φυσικής συνέχειας, ακρωτηριάζεται».
Πίστη και γλώσσα αποτελούν μία άλλη πρόταση ζωής. Είναι εκφάνσεις της Αλήθειας που είναι ο Χριστός, αλλά και διασώζονται στην Κιβωτό που είναι η Εκκλησία. Είναι η παράδοση που βάζει κριτήρια στην καθημερινότητα, με συνέπειες καίριες. Αρνούμαστε τότε να υποκύψουμε στην ασημαντότητα που έχει ως σημαία της το θράσος και την αναίδεια να θεωρεί την άποψή της κατεστημένη και μοναδική. Τον ωχαδερφισμό που ακυρώνει την αγάπη. Την ανελεύθερη εικόνα που αιχμαλωτίζει τον νού στις επιλογές των ισχυρών. Το προσπέρασμα της σχέσης με το Θεό ως φονταμενταλισμό. Και μεταποιείται η ζωή μας σε ζωή για τον άλλο, τον συνάνθρωπο ως εικόνα Θεού. Που δεν έχει ανάγκη από τα όποια δικαιώματα για να πράξουμε το αυτονόητο έναντί του.
Η σιωπή είναι πνευματική αρετή. Εξίσου σπουδαίος όμως είναι και ο λόγος. Μάθαμε να ζητούμε από την Ορθοδοξία να ασχολείται μόνο με την μεταφυσική της άλλης ζωής και την θεραπεία των κοινωνικών αναγκών του ανθρώπου. Και η κάθε λογής ηγεσία της κοινωνίας προσπαθεί να την οδηγήσει στη σφαίρα του ιδιωτικού και της σιωπής, για να μην ελέγχονται τα έργα της από το φως. Όμως «ο λόγος του Θεού ου δέδεται». Και επειδή «Πύλαι Άδου ου κατισχύσουσν της Εκκλησίας», η Ορθοδοξία θα παραμένει ες αεί καθρέφτης. Με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή, ο καθένας μας και όλοι μαζί ως κοινωνία, θα αναγνωρίσουμε το πρόσωπό μας και θα αναζητήσουμε «το αρχαίον κάλλος αναμορφώσασθαι». Τώρα όμως όχι φολκλορικά, αλλά γνήσια και αιώνια.
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
