"Ο Δημιουργός των άνω και των κάτω
Τρισάγιον μεν ύμνον εκ των Αγγέλων
Τριώδιον δε παρ' ανθρώπων δέχου".
Οι παραπάνω στίχοι του Τριωδίου, που ψάλλουμε την περίοδο αυτή, αντί για προοίμιο, μιλούν για τους Αγγέλους που αναπέμπουν στον Δημιουργό των άνω τον τρισάγιο ύμνο, ενώ οι άνθρωποι ψάλλουν προς τον Δημιουργό των κάτω αγγελικούς ύμνους. Από αυτούς τους τριωδίους ύμνους -τρεις ωδές- έλαβε και το όνομά της η περίοδος του λειτουργικού έτους που διανύουμε. Ανάλογα με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του, παλαιότερα, το διέκριναν σε Τριώδιον Κατανυκτικόν, από την αρχή μέχρι και το Πάσχα, και σε Τριώδιον Χαρμόσυνον από το Πάσχα μέχρι την Κυριακή των Αγίων Πάντων, που κατακλείει τον κύκλο των κινητών εορτών. Το ξεχωριστό λειτουργικό βιβλίο περιλαμβάνει τις καθημερινές Ακολουθίες και χωρίζεται: α) στην προπαρασκευαστική περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής, β) στην Μεγάλη Σαρακοστή, και γ) στην Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα.
Προπαρασκευαστική περίοδος
"Την παρούσαν ημέραν", γράφει ο Συναξαριστής Κάλλιστος Ξανθόπουλος, "συν Θεώ, και του Τριωδίου αρχόμεθα. Πολλοί μεν των αγίων και θεοφόρων μουσουργών ημών Πατέρων (ο ποιητής Κοσμάς, ο Θεόδωρος, ο Ιωσήφ της Μονής Στουδίου, καθώς και ο σοφώτατος βασιλεύς Λέων και του Επισκόπου Ιδρούντος του Μοναχού Μάρχου) άριστα εμελούργησαν".
Κάθε φορά που αρχίζει κάτι νέο, η Εκκλησία μας προσκαλεί να πορευθούμε μαζί της. Μας προετοιμάζει από νωρίτερα. Κι' αυτό, γιατί έχει βαθειά γνώση της ανθρώπινης φύσης μας. Γνωρίζει ότι ζούμε μια τρομακτική κοσμικότητα. Αναγνωρίζει τις αδυναμίες μας. Η πρώτη αναγγελία του Τριωδίου γίνεται ήδη από την Κυριακή του Ζακχαίου. "Σήμερον γαρ εν τω οίκω σου δεί με μείναι", διαβάζουμε στο Ευαγγέλιο του Λουκά (19, 1-10). Να μια καταπληκτική φράση της Θείας Οικονομίας της σωτηρίας του ανθρώπου. Ο Θεός βρίσκεται μαζί με τους ανθρώπους, κοντά τους, και οι άνθρωποι μπορούν να Τον δούν, όταν το θελήσουν, και μάλιστα σήμερα.
Τον τόνο και το χρώμα στο Τριώδιο τον δίνουν οι τρεις Κυριακές που προηγούνται σαν προανάκρουσμα όλης της αρμονίας του. Οι Κυριακές αυτές είναι η Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου, η Κυριακή του Ασώτου και η Κυριακή της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού. Όσα λέγονται στις ακολουθίες των ημερών αυτών βασίζονται σε ανάλογα αγιογραφικά αναγνώσματα και ορίστηκαν από τους αγίους και θεοφόρους Πατέρες με σκοπό να μας προετοιμάσουν ψυχικά και πνευματικά και να μας ενδυναμώσουν για τους πνευματικούς αγώνες.
του Κωνσταντίνου Ζορμπά
πηγή: agiameteora.net
