Από τη γη στον Ουρανό (Μέρος Πρώτο) | Γέροντας Παΐσιος o Αγιορείτης
Η επιστροφή στον Θεό, από την γη στον Ουρανό (Του Γέροντος Παϊσίου)

Όσο ζει ο άνθρωπος έχει δικαίωμα να δίνει πνευματικές εξετάσεις. Μετεξεταστέος δεν υπάρχει. Ας αγωνιστούμε, λοιπόν, έστω να πιάσουμε έστω την πνευματική βάση, να περάσουμε στον παράδεισο. Αμήν. Όποιος αγωνίζεται πνευματικά, πολεμάει τον εχθρό διάβολο, και επόμενο είναι να πολεμηθεί και απ' αυτόν. Ο άνθρωπος που θα νικήσει τον νοητό εχθρό, θα στεφανωθεί από τον Χριστό.
Η πείρα αποκτιέται από τα πυρά των δαιμόνων, που δέχεται ο στρατιώτης του Χριστού στην πνευματική μάχη. Πριν αρχίσει την μάχη ο εχθρός, αρχίζει τον βομβαρδισμό με τους λογισμούς. Η ευχή του Ιησού είναι το βαρύτερο όπλο κατά των λογισμών του εχθρού.
H πνευματική προκοπή του αγωνιζόμενου δεν θα εξαρτηθεί από τον καλό Πνευματικό Πατέρα, αλλά από τους καλούς λογισμούς του υποτακτικού.
Ο υποτακτικός που δέχεται πονηρό λογισμό για τον Γέροντά του, και αφαιρείται η εμπιστοσύνη του, σωριάζεται πια μόνος του, όπως γκρεμίζεται και ο τρούλος, όταν αφαιρεθεί το κεντρικό τούβλο, το κλειδί.
Για να εξαγνισθεί ο νους και η καρδιά, πρέπει ο άνθρωπος να μην δέχεται πονηρούς λογισμούς, αλλ' ούτε και ο ίδιος να σκέφτεται πονηρά. Να ενεργεί απλά και ταπεινά και ν' αγωνίζεται φιλότιμα. Μεγαλύτερη πνευματική δύναμη έχουν οι αγνοί λογισμοί από κάθε άλλη άσκηση, νηστεία, αγρυπνία κ.λ.π. για αυτούς που αγωνίζονται να φυλάξουν την ψυχική τους και σωματική τους αγνότητα.
O φυσικός σαρκικός πόλεμος υποχωρεί με την νηστεία, αγρυπνία, προσευχή, όταν δεν υπάρχει υπερηφάνεια. Ο πονηρός λογισμός, όταν συνεργαστεί με τον σαρκικό παλαιό άνθρωπο, κάνει διπλό κακό στην ψυχή όπως και ο διάβολος, όταν συνεργαστεί με τον άνθρωπο κάνει διπλό κακό στον κόσμο. Οι βλάσφημοι όμως λογισμοί είναι όλοι του διαβόλου και όχι του ανθρώπου. Με βλάσφημους λογισμούς βασανίζει ο διάβολος συνήθως του ευαίσθητους ανθρώπους, για να τους θλίβει και να τους φέρνει σε απόγνωση. Οι βλάσφημοι λογισμοί είναι όπως τα αεροπλάνα που μας ενοχλούν με τον θόρυβό τους, χωρίς να το θέλουμε, αλλ' ούτε και να μπορούμε να τους εμποδίσουμε. Το βαρύ αντιαεροπορικό είναι η ψαλμωδία, γιατί είναι και προσευχή στον Χριστό, αλλά και περιφρόνηση στον διάβολο.
Στην αρχή της πνευματικής ζωής ο αγωνιζόμενος διώχνει τους κακούς λογισμούς με την μελέτη την πνευματική, την αδιάλειπτη προσευχή και την φιλότιμη άσκηση. Μετά έρχονται όλο καλοί λογισμοί. Αργότερα σταματάνε και οι καλοί λογισμοί και νιώθει ένα άδειασμα, και μετά έρχεται ο Θείος φωτισμός στον άνθρωπο. Τον πονηρό τον γνωρίζει ο άνθρωπος του Θεού, ενώ τους καλούς λογισμούς των ανθρώπων ο πονηρός δεν τους γνωρίζει.
Η μεγαλύτερη αρρώστια στην εποχή μας είναι οι μάταιοι λογισμοί των κοσμικών ανθρώπων, που φέρνουν άγχος. Την θεραπεία την φέρνει ο Χριστός με την ψυχική γαλήνη, μαζί και την αιωνιότητα, αρκεί να μετανοήσει ο άνθρωπος και να στραφεί στον Χριστό. Ο πολύ αμαρτωλός έχει και πολύ υλικό για ταπείνωση δέχεται την Θεία Χάρη, αρκεί ο άνθρωπος να αποφεύγει στην συνέχεια τις αφορμές, τα αίτια, για να την διατηρήσει.
Η έρημος πολύ βοηθάει για την εξάλειψη των ψυχικών παθών, διότι και η αγριάδα εξαφανίζεται στην άγονη έρημο, ενώ στον βούρκο γίνεται σαν καλάμι.
Μη θαυμάζετε αυτούς που πλησιάζουν στο φεγγάρι, αλλ' αυτούς που αποφεύγουν το κοσμικό φρόνημα και πλησιάζουν στον Θεό και αγάλλονται. Ο άνθρωπος που απομακρύνεται από τον Θεό, ανάπαυση ψυχική δεν βρίσκει ούτε στην πρόσκαιρη αυτή ζωή αλλ' ούτε και στην αιώνια. Διότι, όποιος δεν πιστεύει στον Θεό και στην μέλλουσα ζωή, μένει απαρηγόρητος και σ αυτή την ζωή, καταδικάζει και την ψυχή του αιώνια. Όσο απομακρύνονται οι άνθρωποι από την φυσική ζωή, την απλή και προχωρούν στην πολυτέλεια, αυξάνουν και το ανθρώπινο άγχος. Και όσο προχωρεί η κοσμική ευγένεια, τόσο χάνεται η απλότητα, η χαρά και το φυσικό ανθρώπινο χαμόγελο.
Ο Θεός είναι άπειρος νους, και ο άνθρωπος με τον νου συγγενεύει με τον Θεό και με τον νου Τον πλησιάζει. Ο Θεός είναι άπειρη αγάπη, και με καθαρή καρδιά ο άνθρωπος ζει τον Θεό. Ο Θεός είναι απλός, και με απλότητα πιστεύει ο άνθρωπος και αγωνίζεται ταπεινά και φιλότιμα και ζει τα μυστήρια του Θεού.

Τα χρόνια περνάνε οι άνθρωποι γερνάνε. Μη κάθεστε λοιπόν στο σταυροδρόμι, διαλέξτε ένα Σταυρό ανάλογα με το φιλότιμό σας και προχωρείτε σ' ένα δρόμο, από τους δύο της Εκκλησίας μας, και ακολουθείστε τον Χριστό στην Σταύρωση, εάν θέλετε να χαρείτε αναστάσιμα. Οι ανθρώπινοι σταυροί είναι απλός σταυρουδάκια που μας βοηθάνε για την σωτηρία της ψυχής μας, ενώ του Χριστού ήταν πολύ βαρύς, διότι δεν χρησιμοποίησε την θεϊκή Του δύναμη για τον εαυτό του. Το καλύτερο φάρμακο για την κάθε δοκιμασία μας είναι η μεγαλύτερη δοκιμασία των συνανθρώπων μας, αρκεί να την φέρουμε στον λογισμό μας. Ο Ιησούς είναι γλυκύς, και όποιος ακουμπήσει την πίκρα του πόνου του στον Χριστό, το πικρό μεταβάλλεται σε γλυκό σιρόπι.
Θέλεις η προσευχή σου να γίνει καρδιακή, για να είναι ευπρόσδεκτη στον Θεό; Κάνε τον πόνο του συνανθρώπου σου δικό σου πόνο. Και μόνο ένας καρδιακός αναστεναγμός για τον πλησίον σου φέρνει θετικά αποτελέσματα. Η θεϊκή πληροφορία της ευπρόσδεκτης προσευχής είναι θεία παρηγοριά που νιώθει μετά την προσευχή ο άνθρωπος.
Η νυχτερινή ήσυχη προσευχή πολύ βοηθάει με την ηρεμία της και είναι πιο αποτελεσματική και για την δική μας πνευματική ανάπτυξη, όπως και η νυχτερινή σιωπηλή βροχή πολύ βοηθάει στην ανάπτυξη των φυτών. Ο ύπνος μετά την δύση του ηλίου πολύ ωφελεί στο σώμα. Αλλά και η αγρυπνία μετά την δύση του ηλίου πολύ βοηθάει στην ψυχή με την κατανυκτική προσευχή.
Τραβάτε συνέχεια κομποσκοίνι, μέχρι να ξεπαγώσουν τα πνευματικά λάδια, για να πάρει μπρος η πνευματική μηχανή, να δουλεύει μόνη της η καρδιά την ευχή.
Ανάλογα με την θυσία και την προσευχή που κάνει ο άνθρωπος για τον εαυτό του ή για τον συνάνθρωπό του, θα δεχθεί και την θεία βοήθεια. Η εμπιστοσύνη στον θεό για ότι δεν γίνεται ανθρωπίνως, είναι μια μυστική συνεχής προσευχή με θετικά αποτελέσματα.
Όποιος εμπιστεύεται στον Θεό, σπέρνει δοξολογία και δέχεται την θεϊκή χαρά και την αιώνια ευλογία. Όποιος σπέρνει κακομοιριά, θερίζει κακομοιριά και αποθηκεύει άγχος.
Την γλυκιά ζωή δεν την αισθάνονται αυτοί που την χαίρονται κοσμικά, αλλ' αυτοί που ζουν πνευματικά και δέχονται και τις πίκρες με χαρά, σαν ιαματικά βότανα για την υγεία της ψυχής, και τρέφονται για την συντήρηση του σώματος. Εάν πεινάει ο πλησίον σου δώσε την τροφή σου. Εάν δεν υπάρχει πεινασμένος άνθρωπος, δώσε την τροφή σου στα πεινασμένα ζώα, γιατί εσύ θα ωφεληθείς ψυχικά από την νηστεία για τον Παράδεισο, ενώ τα καημένα ζώα δεν έχουν Παράδεισο έχουν όμως και το καλό, που δεν έχουν ούτε κόλαση.
Η χαρά που νιώθει ο άνθρωπος, όταν δέχεται υλική ευλογία, είναι χαρά ανθρώπινη. Ενώ η χαρά που νιώθει όταν δίνει ο άνθρωπος, είναι χαρά θεϊκή. Ή θεϊκή έρχεται με το δόσιμο!
Την πνευματική αλλοίωση που δέχεται η ψυχή μαζί με την καρδιακή αγαλλίαση και από μια μικρή ελεημοσύνη ή καλοσύνη προς τον συνάνθρωπο, δεν μπορεί να την δώσει ούτε ο μεγαλύτερος καρδιολόγος, ακόμη και αν του δώσεις ένα σακί δολάρια.
Όποιος κουράζεται για το πλησίον του, από καθαρή αγάπη ξεκουράζεται με την κούραση. Ενώ εκείνος που αγαπάει τον εαυτό του και τεμπελιάζει, κουράζεται και με το να κάθεται. Ο προκομμένος άνθρωπος, σε όποια ζωή και αν βρεθεί, είτε μοναχός είτε λαϊκός, θα κάνει προκοπή πνευματική, γιατί θα εργαστεί φιλότιμα. Ενώ ο άνθρωπος που δεν καλλιεργεί το φιλότιμο, που του χάρισε ο Θεός, ανεπρόκοπος θα είναι και στην μια ζωή και στην άλλη.
Τα καημένα τα ζώα είναι καλύτερα στους τρόπους από τους αναίσθητους ανθρώπους, διότι αγοράζονται και από πονόψυχους και από άσπλαχνους και υποτάσσονται αδιάκριτα και εργάζονται σκληρά και υπομένουν αγόγγυστα χωρίς κανένα μισθό. Επομένως, μας πέρασαν και στην ακτημοσύνη και στην υπομονή και στην υπακοή.

Ο άνθρωπος που σου ζητάει ειλικρινή συγχώρεση, όταν σφάλλει, να τον συγχωράς, κάθε φορά που σφάλλει, με καλοσύνη και να τον αγαπάς και από κοντά. Τον δε πονηρό που σου ζητάει δήθεν συγχώρεση, για να κάνει την δουλειά του και συνέχεια να σε μπλέκει στις υποθέσεις του, που βλάπτουν ψυχικά και άλλους ανθρώπους, συγχώρεσε τον εβδομήντα επτά φορές μαζεμένες και στο εξής να τον αγαπάς από μακριά και να εύχεσαι γι' αυτόν.
Δέξου την αδικία με χαρά, όταν δε σε βλάπτει ψυχικά. Όσο περισσότερο πνευματικός είναι ένας άνθρωπος, τόσο λιγότερα δικαιώματα έχει σ' αυτή την ζωή, διότι τα δικαιώματα του δικαίου τα φυλάει ο Χριστός στην ουράνια ζωή. Όσο περισσότερο κοπιάζει το σώμα για το Χριστό, τόσο περισσότερο αγάλλεται και η ψυχή κοντά στον Χριστό, και η προσφορά του ανθρώπου προς τους συνανθρώπους του είναι πιο αποτελεσματική, διότι τότε είναι πνευματική.
Ο πονόψυχος άνθρωπος έρχεται στην θέση του πονεμένου, εύχεται, παρηγορεί, αλλά ανταμείβεται και ο ίδιος από τον Χριστό με θεία παρηγοριά ανάλογα από τον πόνο του. Ενώ ο άσπλαχνος που επιδιώκει την θέση του άλλου, όταν την καταλαμβάνει, καταλαμβάνεται και ο ίδιος από το άγχος και ζει μέρος της κολάσεως από τούτη την ζωή.
Μέσα στην αγάπη προς τον πλησίον μας κρύβεται η πολύ αγάπη μας για τον Χριστό. Μέσα στην ευλάβειά μας προς την Παναγία και τους αγίους κρύβεται η πολύ ευλάβειά μας πάλι για τον Χριστό - στον Τριαδικό Θεό.
Οι άγιοι άγγελοι δοξολογούν ακατάπαυστα τον Θεό με φτερουγισμένη ευλάβεια: Άγιος, Άγιος… Ο άνθρωπος για να πετάξει αγγελικά πρέπει να πετάξει δηλαδή όλα τα ψυχικά του πάθη και τα υλικά του πράγματα στους φτωχούς, διότι όπου υλικός πλούτος εκεί πνευματική φτώχεια. Τον φτωχό άνθρωπο και ο ληστής ακόμα τον ευσπλαχνίζεται και τον ελεεί, ενώ τον πλούσιο ο ληστής τον κάνει ακτήμονα με άσχημο τρόπο. Καλό είναι ο άνθρωπος να γίνει ακτήμων μόνος του, από το Ιερό Ευαγγέλιο του Χριστού, για να κληρονομήσει την ουράνια Βασιλεία Του. Επειδή η ουράνια ζωή των ανθρώπων θα είναι πια αγγελική, γι' αυτό ορισμένοι φιλότιμοι νέοι αρχίζουν από τούτη την ζωή, γίνονται μοναχοί και ζουν με παρθενία, ακτημοσύνη και υπακοή. Ένα είναι το αγγελικό σχήμα των Μοναχών και των Μοναζουσών. Ουκ ένι άρσεν και θήλυ. (Γαλ.γ΄,28)
Για να αναπτυχθεί το μοναχικό φρόνιμα στην καρδιά μας, πρέπει να πεθάνει προηγουμένως το κοσμικό μας φρόνημα και να γίνει φυτόχωμα. Και για να πεθάνουν τα πάθη, πρέπει να σκέφτεται κανείς τον θάνατο, την κρίση και να πάθη και αυτός φιλότιμα για τον Χριστό, που πολλά έπαθε για τον μέχρι θανάτου για να μας λυτρώσει! Καλά είναι να πεθάνει στην Μετάνοια του ο Μοναχός, αλλά εν μετανοία. Όποιος γνωρίζει την μεγάλη αξία του Αγγελικού Σχήματος, δεν επιδιώκει άλλα αξιώματα. Εάν γίνεις σωστός Μοναχός θα χαίρεσαι αγγελικά και στην γη και στον Ουρανό. Αλλιώς θα σε χλευάζουν οι άνθρωποι οι κοσμικοί και θα λυπούνται οι Άγγελοι. Ο Μοναχός που ζει κοσμικά, είναι βασανισμένος και αποτυχημένος στη ζωή του. Θα είναι πρόβλημα και για τον Χριστό με ποιους να τον κατατάξει στην άλλη ζωή, με τους Μοναχούς ή με τους κοσμικούς; Ο Μοναχός είναι φως, φάρος στα βράχια και όχι φανός για τον κόσμο. Όταν ο Μοναχός δεν βλέπει ανθρώπους για τον Χριστό, τότε βλέπει πολλούς ανθρώπους και βοηθάει θεϊκά με την προσευχή σε πράγματα που δεν γίνονται ανθρωπίνως. Οι Μοναχοί είναι οι ασυρματιστές της Εκκλησίας μας και γι' αυτό τον λόγο απομακρύνονται από τους κοσμικούς θορύβους, για να έχουν καλή επαφή με τον Χριστό, στην προσευχή, για να βοηθάνε. Εάν ο Μοναχός συγκρίνει τον εαυτό του με τους κοσμικούς υπερήφανα, θα πέσει, θα γίνει κοσμικός. Εάν ζητάει ταπεινά το έλεος του Θεού και αγωνίζεται και βλέπει όλους τους ανθρώπους καλούς και αγίους, τότε μιμείται τους Αγίους.